تنبلی چشم یا آمبلیوپی

تنبلی چشم یا آمبلیوپی

بیماری تنبلی چشم یا آمبلوپی یک بیماری شایع چشمی به خصوص در کودکان است. در این بیماری بر اثر اختلالات در سیستم بینایی بدن، معمولا یکی از چشم ها دید طبیعی ندارد. معمولا علت وجود این اختلالات ژنتیکی است ، اما با تشخیص به موقع ، تنبلی چشم به راحتی قابل درمان است . در ادامه به معرفی علائم ، علل به وجود آمدن و شیوه های درمان این بیماری می پردازیم.

تنبلی چشم نوعی اختلال بینایی تلقی می شود که بدون نشانه های ظاهری بوده و زمانی رخ می دهد که چشم در کودکی دید طبیعی پیدا نکرده باشد و معمولاً در یک چشم دیده می شود . این اختلال در نتیجه عواملی نظیر عیوب انکساری (دوربینی ، نزدیک بینی یا آستیگماتیسم)، انحراف چشم (لوچی یا استرابیسم) یا عدم شفافیت مسیر بینایی (ناشی از آب مروارید، کدورت قرینه، افتادگی پلک) رخ می دهد. عدم وضوح تصویر در یک چشم باعث می شود که مغز برای دیدن چشم سالم را انتخاب کرده و مسیر انتقال تصویر از چشم بیمار به مغز مسدود شده و دید بیمار روز به روز کاهش یافته و به اصطلاح خاموش می شود.

تمام انواع آمبلیوپی ناشی از غیرطبیعی بودن پیغام های بینایی است که از چشم به مغز ارسال می شود.

علل بیماری تنبلی چشم

عوامل به وجود آورنده بیماری تنبلی چشم می‌تواند یکی از موارد زیر باشد :

انحراف چشم (عدم تعادل عضلانی) : انحراف چشم موجب دوبینی و عدم تشکیل تصویر واضح بر روی شبکیه می‌شود . مغز برای حذف دوبینی ، تصویر چشم منحرف را حذف کرده و به تدریج باعث به وجود آمدن بیماری تنبلی چشم می‌شود .

عیوب انکساری(نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم) : اگر بین قدرت بینایی دو چشم تفاوت وجود داشته باشد ، چشم ضعیف‌تر نمی‌تواند تصویر واضحی از اشیاء ایجاد کند و به تدریج دچار بیماری تنبلی چشم می گردد. که باید درمان تنبلی چشم را شروع کرد .

محرومیت : هر مشکلی که برای یک چشم وجود داشته باشد ، همچون آب مروارید ( کدر شدن عدسی چشم و پدیدار شدن لکه‌های تیره در میدان دید ) ، آب سیاه ، پایین افتادگی پلک یا دیگر مشکلات ژنتیکی ممکن است کودک را از دید واضح با آن چشم محروم کرده و موجب تنبلی چشم شود.

شیوه‌های درمان بیماری تنبلی چشم

درمان تنبلی چشم در وهله اول بستگی به علت به وجود آمدن آن و از بین بردن آن دارد و در ادامه برای تقویت بینایی چشم ضعیف‌تر تلاش می‌کند.

اگر مشکل از عیوب انکساری باشد ، اولویت اول استفاده از عینک است . به کمک عینک مناسب بایستی مشکلی را که باعث به وجود آمدن بیماری تنبلی چشم شده است (نزدیک بینی یا دور بینی) رفع کرد . سپس بایستی کودک را به استفاده از چشم ضعیف تر تشویق کرد . برای انجام این کار شیوه‌های درمان تنبلی چشم زیر رایج است.

استفاده از قطره چشمی : قطره چشمی بینایی چشم قوی‌تر را به صورت موقت تار نموده و مغز را تحریک به استفاده بیشتر از چشم ضعیف‌تر می نماید.

محافظ چشم: در این روش یک محافظ بر روی چشم قوی‌تر به مدت چند ساعت قرار می‌دهند و کودک مجبور به استفاده بیش‌تر از چشم ضعیف‌تر می گردد. این عمل موجب می‌شود که مغز بخش بینایی چشم ضعیف تر را بهبود بخشد.

فیلتر های نیمه شفاف: این فیلترها بر روی لنز عینک چشم قوی‌تر قرار گرفته و موجب تار شدن چشم قوی‌تر و استفاده بیش‌تر از چشم بیمار می‌گردند.

همچنین تمرینات و درمان‌هایی مثل نقاشی و بازی‌هایی که نیاز به تمرکز و استفاده از هر دو چشم دارند، می‌توانند در تقویت چشم ضعیف کمک کرده و در دوره درمان موثر باشند.

این تمرینات بایستی با تجویز و زیر نظر چشم‌پزشک صورت گیرد و پروسه درمان بیماری تنبلی چشم ممکن است از چند هفته تا چندماه طول بکشد.

اگر بیماری تنبلی چشم در اثر انحراف چشم به وجود آمده باشد، معمولا پزشک جراحی عضلات چشم را توصیه می‌کند.

اگر علت تنبلی چشم بیماری‌هایی همچون آب مروارید و پایین افتادگی  پلک چشم باشد، باید هر چه سریع‌تر درمان صورت پذیرد که معمولا عمل جراحی است.