قوز قرنيه يا Keratoconus يک بيماری پيش رونده قرنيه است که در جريان آن قسمت مرکزی يا فرامرکزی قرنيه دچار نازک شدگی تدريجی پيش رونده و برآمدگی می گردد . به طوری که قرنيه به شکل قوز (Cone) در می آيد . قوز قرنیه بیماری شایعی است بطوریکه یک نفر از هر دو هزار نفر مبتلا به این بیماری می باشند . کراتوکونوس هميشه دو طرفه است ولی اغلب در يک چشم ، بيماری شديدتر و ديد آن کمتر است . نازک شدگی قرنيه در دوران بلوغ و دهه دوم و سوم زندگی پيشرفت بیشتری می کند اگرچه پس از اين دوران نيز میتواند پیشرفت کند و آستيگماتيسم نامنظم ناشی از آن تشديد و دید بیمار کمتر شود.
در معاینات چشم پزشکی اغلب قوز قرنیه قابل تشخیص می باشد ولی برای تشخیص موارد بسیار خفیف قوز قرنیه انجام توپوگرافی قرنیه ضروریست .
علائم و نشانه‌های کراتوکونوس
علت قوز قرنیه
- ارث : در ۸ درصد مبتلایان به قوز قرنیه سابقه فامیلی وجود دارد. مطالعات مبتنی بر انجام توپوگرافی قرنيه در افراد مبتلا و خانواده آنها ، وجود قوز قرنيه بسيار خفيف (Subclinical) و يا متوقف شده (Aborted ) را در خانواده مبتلايان به کراتوکونوس نشان می دهد.
- التهاب چشم
- حساسیت چشم و ورم ملتجمه بهاره
- استفاده از لنزهای تماسی طبی و زیبایی
- استرس های اکسیداتیو قرنیه
- بیماری آتوپی
قوز قرنیه در مبتلایان به سندرم دان یا مونگولیسم ، سندرم مارفان و Leber’s congenital optic neuropathy شایعتر از افراد سالم است .
روش‌های درمان قوز قرنیه
روش درمان قوز قرنیه بستگی به علائم آن دارد . اگر علائم خفیف باشند ، دید بیمار با استفاده از عینک اصلاح می‌شود . ممکن است بیمار بعدها برای حفظ سطح بینایی قابل قبول ، نیاز به استفاده از لنزهای تماسی سخت پیدا کند . بعضی از روش‌هایی که متخصصان چشم برای درمان قوز قرنیه پیشنهاد می‌کنند ، در ادامه معرفی می‌شوند:
رینگ داخل قرنیه : رینگ قرنیه ابزار منحنی شکل کوچکی است که با جراحی داخل قرنیه قرار می‌گیرد . این ابزار ، انحنای قرنیه را صاف‌تر می‌کند تا دید بهتر شود .
ایجاد پیوندهای عرضی بیشتر در بافت کلاژن : در این روش ، متخصص چشم از قطره چشم و همچنین طول موج خاصی از نور استفاده می‌کند تا قرنیه چشم را تقویت کند . این کار کمک می‌کند قرنیه صاف و سفت شده و از برآمدگی قرنیه در آینده جلوگیری شود.
پیوند قرنیه : وقتی علائم شدید شوند ممکن است پیوند قرنیه به بیمار توصیه شود . در این عمل ، تمام یا بخشی از قرنیه بیمار با بافت قرنیه سالم و اهدایی جایگزین می‌شود. البته امروزه با پیشرفت علم و گسترش روش‌های نوین، روش ترنس پی آر کی ریفایند به کمک بیماران آمده و آنان را از عمل پیوند قرنیه، بی‌نیاز کرده است.
کاربرد لیزر در درمان
درگذشته در بیماران مبتلا به قوز قرنیه از اعمال جراحی لیزری مانند لیزیک – لازک یا PRK استفاده نمی‌شد زیرا باعث تشدید بیماری می‌گردید اما با ظهور روش (Collagen Cross-Linking یا CXL) می‌توان به صورت هم‌زمان یا در قدم بعدی عیب انکساری چشم (شماره چشم) را با لیزر (معمولاPRK) درمان کرد .